Ứng dụng chiết xuất cây đom đóm vào nông nghiệp an toàn

Chiết xuất từ cây đom đóm có tác dụng xua đuổi côn trùng, kháng viêm và cải thiện môi trường chăn nuôi, được Long An nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả trong mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn.

Tại tỉnh Long An (nay là tỉnh Tây Ninh), cây đom đóm (Alchornea sp.), hay cây Lộc Thanh, thu hút sự chú ý của giới nghiên cứu bởi những đặc điểm như sinh trưởng mạnh mẽ và mùi hương tự nhiên có khả năng đuổi côn trùng.
 
Trong đó, nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật, thông tin KH&CN Long An đã triển khai đề tài “Nghiên cứu xác định một số hoạt chất sinh học có trong cây đom đóm, thử nghiệm ứng dụng chất chiết xuất của cây trong sản xuất và đời sống”.
 
Kết quả cho thấy, chiết xuất từ lá cây đom đóm chứa các hoạt chất có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn nhẹ như quercetin, kaempferol, acid gallic, acid ellagic, tanin, saponin và một số alkaloid tự nhiên. Đây là các hợp chất đã được chứng minh có tác dụng chống oxy hóa, ức chế vi khuẩn và hỗ trợ làm dịu các phản ứng viêm ngoài da, đồng thời góp phần cải thiện vệ sinh môi trường trong chăn nuôi, xua đuổi côn trùng, đặc biệt là ruồi, muỗi – các tác nhân gây bệnh phổ biến trong chăn nuôi.
Dựa trên các kết quả phân tích và thử nghiệm, nhóm nghiên cứu đã sử dụng dịch chiết cây đom đóm làm “đệm sinh học”, vệ sinh chuồng trại gia súc. Dung dịch sinh học được pha chế bằng cách ngâm lá cây phơi khô trong cồn theo tỷ lệ 1:4, sau 48 giờ thu được dịch chiết, sau đó pha loãng với nước để phun xịt lên nền chuồng và khu vực xung quanh. Thực nghiệm tại hộ chăn nuôi cho thấy, số lượng ruồi, muỗi giảm mạnh, môi trường chuồng trại sạch sẽ hơn, mùi hôi giảm rõ rệt sau một thời gian sử dụng. Vật nuôi khỏe mạnh, ít bị stress do côn trùng quấy rối, giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
 
Mô hình sử dụng dịch chiết cây đom đóm như đệm sinh học được biên soạn thành tài liệu hướng dẫn kỹ thuật, giúp người dân dễ dàng áp dụng và nhân rộng.
 
Bên cạnh đó, nhóm còn hoàn thiện hai quy trình sản xuất sản phẩm kem bôi da hỗ trợ giảm sưng viêm, xịt đuổi muỗi và ban hành ba tiêu chuẩn cơ sở cho các sản phẩm từ cây này.
 
Theo nhóm thực hiện, cây đom đóm là loài bản địa dễ trồng, có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khô hạn hoặc ngập úng, sinh trưởng nhanh, ít sâu bệnh. Với nguồn nguyên liệu sẵn có, giá thành thấp, hiệu quả rõ rệt và quy trình chế biến đơn giản, đề tài đã mở ra hướng khai thác tiềm năng một loài cây bản địa, vốn được trồng phổ biến để làm hàng rào hoặc phân xanh, vào phục vụ đời sống và sản xuất nông nghiệp an toàn.
 
Đề tài đã được Sở KH&CN Long An nghiệm thu, kết quả đạt.
 
Nguồn: Báo KH&PT số 1354 (số 30/2025)